Kościół Polskokatolicki pw. Bożego Ciała w Gdańsku
W sobotę 22.09.2018 r. po raz drugi odbyła się w Gdańsku Noc Świątyń. Jest to wieczór, w trakcie którego można zwiedzić wnętrza, zwykle na co dzień zamkniętych, świątyń różnych wyznań, posłuchać nie tylko o historii budynków, ale i poszczególnych wyznań czy obrządków.
Od dawna moje zainteresowanie wzbudzał budynek kościoła położony przy ul. 3 Maja 19A w Gdańsku. Z jednej strony, w centrum miasta, z drugiej, niepozorny, nieco niedostępny. Tym razem, dzięki Nocy Świątyń, była okazja, aby poznać jego wnętrze i dowiedzieć się nieco więcej o jego użytkownikach. Budynek użytkowany był dawniej przez Kościół Rzymskokatolicki, później Ewangelicki, w 1947 r. przekazany w użytkowanie Kościołowi Polskokatolickiemu, w 1974 r. przeszedł na jego własność.
Sam Kościół Polskokatolicki to Kościół Starokatolicki działający na terenie Polski. Kościół Starokatolicki powstał w 1870 r. jako sprzeciw wobec dogmatu nieomylności papieża Kościoła Rzymskokatolickiego, zaś Kościół Polskokatolicki - w USA wśród emigrantów z Polski, którzy po powrocie do ojczyzny założyli pierwszą parafię w 1920 r. Kościół, założony w Polsce jeszcze jako jako Polski Narodowy Kościół Katolicki (nazwę zmieniono w latach 50tych XXI w. na wniosek władz PRL), sukcesję apostolską zapewnioną miał dzięki członkostwu w Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich. Kościół ten stał się narzędziem walki władz komunistycznych z Kościołem Rzymskokatolickim, zaś po przywróceniu demokracji, próbował odbudować relacje zarówno z Polskim Narodowym Kościołem Katolickim w USA, jak i z Kościołem Rzymskokatolickim w Polsce. Obecnie duchowni wyznania starokatolickiego kształcą się na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Kościół Polskokatolicki od wyznania rzymskokatolickiego odróżnia (oprócz braku akceptacji dogmatu dot. nieomylności papieża) również brak celibatu oraz spowiedź ogólna dla osób pełnoletnich, eucharystia sprawowana jest pod dwoma postaciami.
Budynek parafii pw. Bożego Ciała jest ciekawy z kilku względów. Jego najstarsza część powstała prawdopodobnie w 1350 r. jako kaplica przyszpitalna, filia Bazyliki Mariackiej. Stamtąd też pochodzi część wyposażenia, która, po odsłużeniu swego w głównym kościele, trafiała do filii - widzimy tutaj m.in. ławki z wysoką numeracją (powyżej 200), mimo iż sam kościół pw. Bożego Ciała jest stosunkowo niewielki. Pierwsze wzmianki o kościele zawdzięczamy wizytom bł. Doroty z Mątowów Wielkich. Dobudowana w 1688 r. część kościoła powstała niejako w poprzek starej części, dlatego też dziwić mogą dwie lokalizacje organów (naprzeciwko pierwszego, dawnego ołtarza - obecnie po prawej stronie nawy głównej oraz nad obecnym wejściem do kościoła). Za obecnym ołtarzem znajduje się obraz Chrystusa Ukrzyżowanego ("Ukrzyżowanie" Andrzeja Stecha), odtworzony przez ukraińskiego malarza, Leona Dudija, na podstawie oryginału, który to obraz wisi nieco na lewo za dawnym ołtarzem, a także na podstawie analizy prac twórcy oryginału, gdyż badanie samego obrazu nie pozwoliło na ustalenie jego rzeczywistego kształtu. Ciekawostkę stanowią też znajdujące się pod prezbiterium kurdybany. Sklepienie kościoła pokrywa malowidło "Sąd Ostateczny" Krystiana Fryderyka Falkenberga. Kościół posiada krypty, a także unikatową ambonę zewnętrzną (wybudowaną na pamiątkę protestanckich kazań Jakuba Hegge), która służyła niegdyś osobom przebywającym w sąsiednim budynku szpitala, których uczestnictwo w mszy niejako przez okna miało zapobiec rozprzestrzenianiu się zarazków. Do kościoła przylegają dwa niewielkie budynki szkieletowe oraz barokowa plebania. Niedawno wykonano remont pokrycia dachu oraz odwodnienie fundamentów, odnowienia wymagają jeszcze m.in. tynki wewnętrzne.
Budynek kościoła z jednej strony sąsiaduje z ul. 3 Maja, z drugiej z Cmentarzem Nieistniejących Cmentarzy, a z dwóch pozostałych stron - z zespołem ceglanych budynków mieszkalnych (za którymi znajduje się wejście na Górę Gradową), pierwotnie zespołem budynków szpitala dla zakaźnie chorych (głównie trędowatych). Jeden z budynków przejęło Centrum Hewelianum, zainteresowane jest też zmianą funkcji kolejnych.
Od dawna moje zainteresowanie wzbudzał budynek kościoła położony przy ul. 3 Maja 19A w Gdańsku. Z jednej strony, w centrum miasta, z drugiej, niepozorny, nieco niedostępny. Tym razem, dzięki Nocy Świątyń, była okazja, aby poznać jego wnętrze i dowiedzieć się nieco więcej o jego użytkownikach. Budynek użytkowany był dawniej przez Kościół Rzymskokatolicki, później Ewangelicki, w 1947 r. przekazany w użytkowanie Kościołowi Polskokatolickiemu, w 1974 r. przeszedł na jego własność.
Sam Kościół Polskokatolicki to Kościół Starokatolicki działający na terenie Polski. Kościół Starokatolicki powstał w 1870 r. jako sprzeciw wobec dogmatu nieomylności papieża Kościoła Rzymskokatolickiego, zaś Kościół Polskokatolicki - w USA wśród emigrantów z Polski, którzy po powrocie do ojczyzny założyli pierwszą parafię w 1920 r. Kościół, założony w Polsce jeszcze jako jako Polski Narodowy Kościół Katolicki (nazwę zmieniono w latach 50tych XXI w. na wniosek władz PRL), sukcesję apostolską zapewnioną miał dzięki członkostwu w Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich. Kościół ten stał się narzędziem walki władz komunistycznych z Kościołem Rzymskokatolickim, zaś po przywróceniu demokracji, próbował odbudować relacje zarówno z Polskim Narodowym Kościołem Katolickim w USA, jak i z Kościołem Rzymskokatolickim w Polsce. Obecnie duchowni wyznania starokatolickiego kształcą się na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Kościół Polskokatolicki od wyznania rzymskokatolickiego odróżnia (oprócz braku akceptacji dogmatu dot. nieomylności papieża) również brak celibatu oraz spowiedź ogólna dla osób pełnoletnich, eucharystia sprawowana jest pod dwoma postaciami.
Budynek parafii pw. Bożego Ciała jest ciekawy z kilku względów. Jego najstarsza część powstała prawdopodobnie w 1350 r. jako kaplica przyszpitalna, filia Bazyliki Mariackiej. Stamtąd też pochodzi część wyposażenia, która, po odsłużeniu swego w głównym kościele, trafiała do filii - widzimy tutaj m.in. ławki z wysoką numeracją (powyżej 200), mimo iż sam kościół pw. Bożego Ciała jest stosunkowo niewielki. Pierwsze wzmianki o kościele zawdzięczamy wizytom bł. Doroty z Mątowów Wielkich. Dobudowana w 1688 r. część kościoła powstała niejako w poprzek starej części, dlatego też dziwić mogą dwie lokalizacje organów (naprzeciwko pierwszego, dawnego ołtarza - obecnie po prawej stronie nawy głównej oraz nad obecnym wejściem do kościoła). Za obecnym ołtarzem znajduje się obraz Chrystusa Ukrzyżowanego ("Ukrzyżowanie" Andrzeja Stecha), odtworzony przez ukraińskiego malarza, Leona Dudija, na podstawie oryginału, który to obraz wisi nieco na lewo za dawnym ołtarzem, a także na podstawie analizy prac twórcy oryginału, gdyż badanie samego obrazu nie pozwoliło na ustalenie jego rzeczywistego kształtu. Ciekawostkę stanowią też znajdujące się pod prezbiterium kurdybany. Sklepienie kościoła pokrywa malowidło "Sąd Ostateczny" Krystiana Fryderyka Falkenberga. Kościół posiada krypty, a także unikatową ambonę zewnętrzną (wybudowaną na pamiątkę protestanckich kazań Jakuba Hegge), która służyła niegdyś osobom przebywającym w sąsiednim budynku szpitala, których uczestnictwo w mszy niejako przez okna miało zapobiec rozprzestrzenianiu się zarazków. Do kościoła przylegają dwa niewielkie budynki szkieletowe oraz barokowa plebania. Niedawno wykonano remont pokrycia dachu oraz odwodnienie fundamentów, odnowienia wymagają jeszcze m.in. tynki wewnętrzne.
Budynek kościoła z jednej strony sąsiaduje z ul. 3 Maja, z drugiej z Cmentarzem Nieistniejących Cmentarzy, a z dwóch pozostałych stron - z zespołem ceglanych budynków mieszkalnych (za którymi znajduje się wejście na Górę Gradową), pierwotnie zespołem budynków szpitala dla zakaźnie chorych (głównie trędowatych). Jeden z budynków przejęło Centrum Hewelianum, zainteresowane jest też zmianą funkcji kolejnych.
Komentarze
Prześlij komentarz